Logo kdcl img

Living Lab: Sustainable Supply Chain Management in Healthcare

Verduurzaming van de bevoorradings-, retouren- en afvalstromen
11 juni 2018 / 4672

Het KennisDC Logistiek Gelderland start samen met haar netwerkpartners met een living lab: Sustainable Supply Chain Management in Healthcare (SSCMH). Het doel is het creëren van een living lab dat ziekenhuizen in regio Gelderland ondersteunt in de verduurzaming van de bevoorradings-, retouren- en afvalstromen. Het living lab is zowel een fysieke locatie, als een aanpak, waarin gebruikers, kennisinstellingen, publieke en private organisaties gezamenlijk multidisciplinair onderzoek doen, experimenteren en innoveren in een real-life context.

De hoofddoelen van het living lab SSCMH zijn:

  1. Reductie van de ecologische voetafdruk,
  2. Professionalisering en talentontwikkeling van medewerkers van de zorginstellingen en studenten
  3. Verlaging van integrale kosten en verhoging van de kwaliteit door slimmer organiseren.

Probleemschets

Transitie naar duurzame bedrijfsvoering
Nederlandse ziekenhuizen staan aan de vooravond van een transitie naar een duurzame bedrijfsvoering. Deze transitie is met name ingegeven door stijgende zorgkosten, krimpende budgetten, krapte op de arbeidsmarkt en een groeiend ecologisch bewustzijn. Volgens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en het Ministerie van VWS is er ten aanzien van duurzaamheid nog veel winst te behalen (VWS, 2018; NVZ,2016).
Ziekenhuizen zijn grootverbruikers van energie, water, voedsel en grondstoffen (Green Deal, 2015). In totaliteit is de zorg verantwoordelijk voor zo'n 5% van de totale COz-uitstoot (NVZ, 2016). Daarnaast zijn Nederlandse ziekenhuizen verantwoordelijk voor de productie van enorme hoeveelheden (rest)afval. Het verminderen van de ecologische voetafdruk vormt een belangrijk onderdeel van een duurzame bedrijfsvoering. Naast het reduceren van de ecologische voetafdruk, gaat duurzame bedrijfsvoering ook over duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Volgens Van der Klink et al. (2010, p.8) betekent duurzame inzetbaarheid "dat werknemers in hun arbeidsleven doorlopend over daadwerkelijk realiseerbare mogelijkheden, alsmede over de voorwaarden beschikken om in huidig en toekomstig werk met behoud van gezondheid en welzijn te (blijven) functioneren". Goed inzetbare medewerkers kunnen beter inspelen op aanpassingen van hun takenpakket, veranderingen in hun loopbaan en ontwikkelingen in de organisatie (NVZ,2016) Vanuit economisch perspectief staan ziekenhuizen onder enorme druk. De totale uitgaven aan zorg in 2015 kwamen uit op zo'n 95 miljard euro (CBS,2016), Om de stijgende zorgkosten het hoofd te bieden, zijn er vanuit de overheid verschillende systeemwijzigingen doorgevoerd en bezuinigingsmaatregelen getroffen. Mede onder invloed hiervan staan Nederlandse ziekenhuizen voor de uitdaging om kosten te besparen en het rendement te verhogen. Het realiseren van een betaalbaar zorgaanbod (nu en in de toekomst) vormt een belangrijk onderdeel van een duurzame bedrijfsvoering. De uitdaging is om het mes aan twee kanten te laten snijden: bijvoorbeeld het terugdringen van de ecologische voetafdruk door het tegengaan van verspilling, helpt ook bij het betaalbaar houden van de zorg.

Duurzame bedrijfsvoering en logistiek
Een duurzame bedrijfsvoering stelt specifieke eisen aan de logistieke inrichting en besturing van bevoorradings-, retour- en afvalstromen. In de literatuur is er daarom een toenemende interesse in Sustainable Supply Chain Management (SSCM) (Beske & Seuring, 2014; Fahima et al., 2015; Suering & Muller,2008; Taticchi et a|.,2015). SSCM zien we als: "the management of material-, information- and capital flows, as well as cooperation among companies along the supply chain, while taking goals from all three dimensions of sustainable development - economic, environmental and social - into account which are derived from customer and stakeholder requirements" (Seuring and Múller, 2008, p. 1700). Vanuit een SSCM-perspectief staan ziekenhuizen voor de uitdaging om op een zo duurzaam mogelijke wijze de juiste zorg, op het juiste moment en op de juiste plaats te leveren (naar Soysal & Bloemhof-Ruwaard, 2017). Het effectief aangaan van deze uitdaging vraagt om méér dan optimalisering van de interne logistiek. Op basis van eerder onderzoek (Crainic & Laporte, 1997; Dablanc 2008; Gonzalez-Feliu,2OL2) is onze verwachting dat de grootste kansen liggen in (1) het stroomlijnen van de gehele supply chain en (2) afstemming tussen de supply chains van ziekenhuizen en/of andere partijen die zich in de dezelfde regio bevinden (Balm et al., 2016).De operationele logistiek binnen ziekenhuis supply chains is veelal kennisintensief, en complexer dan in traditionele industriële supply chains (Abdulsalam et al., 2015; Bailey, 2015). De oorzaak hiervan ligt niet alleen in (1) de onvoorspelbaarheid en fragmentatie van de vraag maar ook in (2) de fragmentatie van verantwoordelijkheden en bijgevolg gefragmenteerde structuur van de supply chain (zie ook Bailey, 2015). Deze fragmentatie zien we ook terug in het innovatieniveau van goederenlogistiek in de zorg: er wordt veel geïnnoveerd, maar zelden vanuit een ketenperspectief. De transitie richting SSCM vraag ook om meer logistieke kennis. Deze is niet sterk ontwikkeld in de zorg. Tegelijk dreigt er een zeer groot tekort aan logistici op hbo- en wo-niveau (Klaver et a|., 2016).

Wat gaan we doen?

Op basis van de drie hoofddoelen zijn samen met de consortiumpartners de volgende inhoudelijke onderzoeksthema's gedefinieerd :

  1. Bundelen van goederenstromen
  2. Last-mile logistiek
  3. (Rest)afval en retourstromen
  4. Circulair inkopen.
Opzet living lab sscmh

Wat willen we bereiken?

Het living lab SSCMH werkt aan de volgende resultaten:

  1. Kwantitatieve (evidence based) modellen om scenario’s getalsmatig te onderbouwen, en te komen tot een meer duurzame supply chain.
  2. Het vertalen van deze modellen naar gebruiksvriendelijke concepten en tools. Enerzijds ter ondersteuning van de transitie richting duurzame supply chain management, anderzijds als educatief instrumentarium.
  3. Het ontwikkelen en benutten van ‘best practices’ ter ondersteuning van het verduurzamen van de supply chain.
  4. Het creëren van een inspirerende leeromgeving ter ondersteuning van professionele- en talentontwikkeling.

Meer informatie

Op dit platform doen we verslag van de voortgang van het project. We gaan de plannen verder uitwerken samen met de VU, Radboudumc, Health Valley, Gemeente Nijmegen en Provincie Gelderland. We verwachten in het najaar samen met de partners in dit project de plannen verder te hebben uitgewerkt. Als u met ons in gesprek wilt over het living lab SSCMH stuur dan een bericht naar Dennnis.moeke@han.nl

Inhoud


Gerelateerd nieuws